به طور کلی بهره گیری از روش‌های درمان نگهدارنده یک موضوع چالش برانگیز در زمینه اعتیاد است. یکی از رویکردهای درمانی مؤثر در خصوص ترک اعتیاد به مواد مخدر و افیونی، درمان نگهدارنده با متادون است. در این رویکرد درمانی یک ماده افیونی مورد تایید جایگزین مصرف مواد افیونی و غیرمجاز می گردد. ما در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی را درباره دوره MMT ارائه دهیم.
حروف اختصاری MMT (Methadone Maintenance Treatment) حاکی از اعتیاد بر اساس درمان نگهدارنده یا درمان نگهدارنده با متادون دارند. در واقع درمان در دوره MMT یک برنامه درمانی جامع است که شامل تجویز طولانی مدت متادون می شود. در این رویکرد درمانی متادون جایگزین مواد افیونی می گردد.
متادون یک ماده افیونی به شمار می رود که مانند هروئین یا تریاک عمل می کند. درمان نگهدارنده با متادون از دهه 1950 برای درمان وابستگی به مواد افیونی استفاده شده است. بیماران وابسته به مواد افیونی دوز روزانه متادون را به صورت مایع یا قرص مصرف می کنند. این امر علائم ترک و میل آنها به مواد افیونی را کاهش می دهد. در این مقاله از موسسه آموزش عالی آزاد هفتاد قصد داریم به صورت کامل در پاسخ به سؤال “روانشناسی mmt چیست؟” صحبت کنیم. همراه ما باشید.
ثبت نام در دوره های آموزشی مرتبط:
روانشناسMMT کیست؟
یک روانشناس mmt متخصصی دارای مجوز است که در ارائه خدمات روانشناختی به افرادی که تحت درمان نگهداری متادون هستند، تخصص دارد. این روانشناسان با پرداختن به جنبه‌های روانشناختی و عاطفی اعتیاد و بهبودی، نقش مهمی در تیم مراقبت جامع در مراکز mmt ایفا میکنند. برخی از مسئولیت‌های کلیدی روانشناس mmt ممکن است شامل مواردی باشد که در زیر آورده شده‌اند.
- ارزیابی و تشخیص
- درمان فردی و گروهی
- مداخلات رفتاری
- مداخله در بحران
- همکاری و مشاوره
در مجموع، یک روانشناس mmt نقشی حیاتی در پرداختن به تعامل پیچیده بین سلامت روان و اختلالات مصرف مواد در افراد تحت درمان با متادون ایفا می‌کند. با ادغام مداخلات روانشناختی در رویکرد درمانی، روانشناسان به مراجعان یاری می‌رسانند تا انعطاف‌پذیری ایجاد کنند، بهزیستی عاطفی را بهبود و ارتقا بخشند و نتایج کلی بهبودی خود را افزایش دهند.
3 مزیت درمان MMT چیست؟
درمان نگهدارنده با متادون، یکی از روش‌های موثر در درمان اعتیاد به مواد مخدر است که با استفاده از داروی متادون به بیماران کمک می‌کند از وابستگی به مواد مخدر خارج شوند. در ادامه مهم‌ترین مزیت‌های MMT را شرح می‌دهیم.
1. کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با مواد مخدر
یکی از مهم‌ترین مزایای درمان نگهدارنده با متادون، کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با مواد مخدر است. بسیاری از بیماران وابسته به مواد مخدر به دلیل استفاده از سوزن‌های غیر بهداشتی و مصرف مواد مخدری که به صورت تزریقی قابل استفاده هستند، با خطر ابتلا به بیماری‌های مثل ویروس ایدز و هپاتیت سی روبرو هستند. با استفاده از متادون به صورت نگهدارنده، بیماران دیگر نیازی به استفاده از مواد مخدر خطرناک ندارند و بدین ترتیب، خطر ابتلا به این بیماری‌ها نیز کاهش می‌یابد.
2. کاهش خطر اضطراب و افسردگی
استفاده از مواد مخدر باعث افزایش میزان ترشح سروتونین و داپامین در مغز می‌شود که باعث بهبود خلق و خوی بیمار می‌شود. با قطع مصرف مواد مخدر، میزان این هورمون‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند و باعث ایجاد اضطراب و افسردگی می‌شود. با استفاده از متادون به صورت نگهدارنده، ترشح این هورمون‌ها به صورت تدریجی کاهش پیدا می‌کند و باعث کاهش اضطراب و افسردگی بیمار می‌شود.
3. کاهش خطر عود اعتیاد
یکی از مشکلاتی که درمان اعتیاد با داروهای ترکیبی و روش‌های مختلف دارد، خطر عود اعتیاد است. بعضی از بیماران ممکن است پس از قطع مصرف مواد مخدر به دلیل تغییرات شدید روانی و جسمی به عادت قبلی خود برگردند. درمان نگهدارنده با متادون باعث کاهش این خطر می‌شود زیرا متادون به صورت طولانی مدت به بیماران داده می‌شود و در این مدت، نیاز بیمار به مواد مخدر کاهش می‌یابد.
بیمارانی که از درمان نگهدارنده با متادون استفاده میکنند، به مرور زمان به عدم وابستگی به مواد مخدر دست می‌یابند و این موضوع باعث کاهش خطر عود اعتیاد می‌شود.
در کل، درمان نگهدارنده با متادون یکی از موثرترین روش‌های درمان اعتیاد به مواد مخدر است که باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با مواد مخدر، کاهش خطر اضطراب و افسردگی و کاهش خطر عود اعتیاد می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که استفاده از این روش درمانی نیاز به مراقبت دقیق دارد و باید توسط پزشکان متخصص و با رعایت دقیق دستورات دارویی انجام شود.
پیشنهاد ویژه برای روانشناسان
نتایج تحقیقات مرتبط با MMT
تحقیقات زیادی در مورد MMT انجام شده است. این تحقیقات نشان داده اند که :
- MMT به طور قابل توجهی تزریق دارو را کاهش می دهد
- از آنجایی که MMT تزریق دارو را کاهش می دهد، انتقال HIV را نیز کاهش می دهد
- MMT به طور قابل توجهی میزان مرگ و میر مرتبط با وابستگی به مواد افیونی را کاهش می دهد
- MMT فعالیت مجرمانه مصرف کنندگان مواد افیونی را کاهش می دهد
- دوزهای متادون بیش از 60 میلی گرم موثرترین هستند
MMT در محیط های بسته و منطق آن
MMT در محیط‌های بسته، باید در دسترس بیمارانی باشد که این درمان را در جامعه دریافت کرده‌اند و مایلند آن را در محیط بسته ادامه دهند. همچنین در دسترس بیمارانی با سابقه وابستگی به مواد افیونی که می‌خواهند MMT را شروع کنند، قرار می گیرد. بیماران باید در تمام مدت بازداشت خود در محیط بسته MMT دریافت کنند. این امر تضمین می کند که حداکثر مزایای درمان به دست می آید.
در کشورهایی که MMT در جامعه در دسترس است، باید در محیط های بسته نیز موجود باشد. این امر در راستای رویکرد بهداشت عمومی برای پیشگیری از HIV و اصل برابری مراقبت است.
جالب است بدانید که MMT به افراد زندانی شده در محیط های بسته در حداقل 30 کشور از جمله استرالیا، کانادا، اندونزی، ایران و اسپانیا ارائه می شود. چندین دلیل قانع کننده برای ارائه MMT به بیماران وابسته به مواد افیونی در محیط های بسته وجود دارد:
- کاهش خطرات مرتبط با مصرف مواد مخدر تزریقی
MMT در محیط های بسته، تزریق مواد مخدر توسط زندانیان را کاهش می دهد. در استرالیا، آزمایش MMT نشان داد بیش از 80 درصد از زندانیانی که درمان با متادون را شروع کرده بودند، در ماه قبل هروئین مصرف کرده بودند. با این حال، پس از چهار ماه درمان، تنها 25 درصد از زندانیان همچنان از هروئین استفاده می کردند. MMT با کاهش تزریق مواد مخدر، فرصت های انتقال HIV بین زندانیان را کاهش می دهد.
- کاهش خطر بازگشت مجدد
بسیاری از مصرف کنندگان مواد مخدر چندین دوره در محیط های بسته تحت درمان و مراقبت گرفتند. با این حال، بیمارانی که دوره MMT را در محیط های بسته تجربه میکنند و آن را ادامه میدهند، نسبت به مصرف‌کنندگان هروئین درمان‌نشده، احتمال بازگشت کمتری به محیط های درمانی دارند.
- کاهش خطر عود پس از رهاسازی
افرادی که محیط‌های بسته را ترک میکنند، معمولاً طی چند روز یا چند هفته پس از ترخیص مجدداً به مصرف منظم مواد مخدر روی می‌آورند. حضور در MMT در محیط بسته و سپس ادامه درمان در جامعه، خطر عود را کاهش می دهد.
همچنین بخوانید:
منابع مورد نیاز برای اجرای MMT چیست؟
-
کارکنان ضروری
-
پزشکان
فقط یک پزشک میتواند متادون را تجویز کند. یک پزشک باید ارزیابی انجام دهد و براساس آن جهت تجویز متادون تصمیم گیری کند. پزشکان همچنین در برنامه ریزی و بررسی درمان شرکت می کنند.
-
پرستاران
پرستاران موظف به توزیع متادون و نظارت بر مصرف آن هستند. نقش های دیگر پرستاران در درمان نگهدارنده متادون عبارتند از:
- شرکت در بررسی های درمانی و ارائه گزارش به پزشکان کلینیک
- ارائه واکسیناسیون (مانند هپاتیت A و B ) و ارجاع بیماران برای آزمایش بیماری های عفونی مانند HIV، هپاتیت، عفونت های مقاربتی، سل
- توجه به نیازهای بهداشتی عمومی بیماران، به عنوان مثال، پانسمان زخم ؛ کمک به بهداشت عمومی و کنترل عفونت
-
مشاوران
مشاوران از پرسنل پزشکی برنامه درمانی هستند که این اقدامات را انجام میدهند:
- ارائه مشاوره عمومی در مورد مسائل مورد توجه بیماران
- انجام مصاحبه انگیزشی با بیماران برای افزایش انگیزه جهت کاهش مصرف مواد مخدر
- ارائه مشاوره قبل و بعد از آزمایش برای بیمارانی که به دنبال آزمایش HIV یا سایر بیماری های عفونی هستند
-
سایر متخصصین
اگرچه ضروری نیست، کارکنان زیر نیز می توانند در درمان نگهدارنده متادون به بیماران کمک کنند:
- روانشناسان
روانشناسان می توانند به بیمارانی که از بیماری های روانی همراه و مشکلات روانپزشکی مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال استرس پس از سانحه رنج می برند کمک کنند.
- کارکنان اجتماعی یا بهزیستی
مددکاران اجتماعی و مددکاران بهزیستی می توانند مشاوره عمومی ارائه دهند و به بیماران در مورد نگرانی های عملی مانند تماس با خانواده خود یا یافتن مسکن برای زمانی که از محیط بسته خارج می شوند کمک کنند.
- مسئولان رابط جامعه
یک افسر رابط جامعه به طور خاص برای کمک به بیماران جهت انتقال به برنامه‌های MMT مبتنی بر جامعه پس از رهایی از محیط بسته استخدام می‌شود. این فرد ممکن است در کارهای اجتماعی یا رفاهی مهارت یا آموزش داشته باشد.
امکانات لازم در روانشناسی MMT چیست؟
-
کلینیک پزشکی
متادون باید از طریق یک کلینیک پزشکی در محیط بسته توزیع شود. این کلینیک باید دارای پرسنل متخصص باشد و هفت روز در هفته به روی بیماران باز باشد. کلینیک باید مجهز به یک منبع توزیع کننده یا سیلندر اندازه گیری برای اطمینان از دوز دقیق متادون باشد و همچنین باید منابع کافی از کمک های اولیه و تجهیزات احیا را دارا باشد.
-
فضای ذخیره سازی ایمن
متادون باید در یک مکان امن در کلینیک پزشکی، به عنوان مثال، در یک اتاق یا گاوصندوق قفل شده نگهداری شود. برای بیماران نباید مشخص باشد که متادون در این مکان ذخیره می شود.
-
اتاق نظارت پس از دوز
پس از مصرف دوز تعیین شده، بیماران باید به اتاق نظارت واقع در کنار یا نزدیک به کلینیک پزشکی منتقل شوند. این برای کمک به جلوگیری از انحراف متادون به دیگران است. بیماران در اتاق نظارت باید حدود 15-20 دقیقه پس از مصرف دارو تحت نظر باشند.
-
اثرات متادون
متادون یک آگونیست مواد افیونی مصنوعی است. این بدان معناست که اثراتی مشابه هروئین، مورفین و سایر مواد افیونی در بدن ایجاد می کند. به صورت خوراکی به صورت قرص یا شربت مصرف می شود. هنگامی که یک فرد وابسته به مواد افیونی متادون مصرف می کند، علائم ترک و میل به مواد افیونی را تسکین می دهد. در دوز نگهدارنده، باعث ایجاد سرخوشی نمی شود.
شروع اثرات 30 دقیقه پس از بلع و حداکثر اثرات تقریباً سه ساعت پس از بلع احساس می شود. در ابتدا، نیمه عمر (مدت زمانی که اثرات آن احساس می شود) متادون تقریباً 15 ساعت است. با این حال، با دوزهای مکرر، نیمه عمر تقریباً 24 ساعت افزایش می یابد. بین 3 تا 10 روز طول می کشد تا مقدار متادون در سیستم بیمار تثبیت شود.
عوارض جانبی مصرف متادون چیست؟
اکثر افرادی که MMT را شروع می کنند عوارض جانبی کمی را تجربه می کنند. با این حال، برخی از عوارض جانبی متادون وجود دارد، از جمله:
- خواب آشفته
- تهوع و استفراغ
- یبوست
- دهان خشک
- افزایش تعریق
- اختلال عملکرد جنسی
- بی نظمی قاعدگی در زنان
- افزایش وزن
- تداخل متادون و سایر داروها
3 مورد خطرات و اقدامات احتیاطی در درمان MMT
خطرات کمی در ارتباط با استفاده طولانی مدت از متادون وجود دارد. متادون به هیچ یک از اندام ها یا سیستم های اصلی بدن آسیب نمی رساند. متادون عوارض جانبی کمی دارد و آنهایی که رخ می دهند معمولا ناشی از مصرف غیرقانونی مواد افیونی هستند.
1. مصرف بیش از حد
خطر اصلی مرتبط با متادون مصرف بیش از حد است. مصرف بیش از حد در مراحل اولیه MMT و هنگامی که متادون در ترکیب با سایر داروهای افسردگی استفاده می شود، خطرناک است. مصرف بیش از حد متادون ممکن است سه تا چهار ساعت پس از مصرف مشخص نباشد. بیماران باید در هفته اول درمان از نظر علائم مصرف بیش از حد تحت نظر باشند، از جمله:
- وضعیت مردمک چشم ها
- تهوع و استفراغ
- سرگیجه
- آرامبخشی بیش از حد
- لکنت زبان
- خرناس
- نبض آهسته و تنفس کم عمق
- ایجاد کف در دهان
- بیهوشی و قادر به بیدار شدن نبودن
اگر بیمار از داروهای دیگری استفاده کند که سیستم عصبی مرکزی را تضعیف می کند، به احتمال زیاد مصرف بیش از حد ممکن است رخ دهد. الکل، بنزودیازپین ها یا مواد افیونی. بیماران باید از خطرات استفاده از این داروها در ترکیب با متادون مطلع شوند.
2. مشکلات پزشکی همزمان
متادون در بیماران مبتلا به موارد زیر باید با احتیاط تجویز شود:
- آسم و سایر بیماری های تنفسی
- کم کاری تیروئید
- نارسایی قشر آدرنال
- هیپوفیتاریسم
- هیپرتروفی پروستات
- تنگی مجرای ادرار
- دیابت شیرین
3. رضایت آگاهانه و برنامه ریزی درمانی
قبل از شروع MMT، باید به بیمار اطلاعات کافی داده شود تا بتواند تصمیمی آگاهانه در مورد شروع درمان بگیرد. مواردی که به بیمار باید گفت:
- منطق درمان نگهدارنده با متادون
- دلایلی که برای درمان وابستگی به مواد افیونی توصیه شده است
- عوارض جانبی و خطرات درمان
- طول درمان مورد انتظار
- سایر گزینه های درمانی
به عنوان بخشی از مرحله کسب رضایت آگاهانه، قوانینی که برای دریافت متادون باید رعایت شود را به بیمار بگویید. مثلا:
- بیماران دوز کامل خود را در حضور پرسنل مصرف می کنند و هیچ بخشی از دوز خود را به دیگران نمی دهند یا نمی فروشند.
- خشونت یا تهدید به خشونت علیه کارکنان یا سایر بیماران نباید به خرج دهند
- بیمار باید در صورت نیاز در مشاوره با پزشک خود شرکت کند
مدت درمان روانشناسی MMT
هیچ قانون مشخصی برای مدت زمان ماندن فرد در درمان نگهدارنده متادون وجود ندارد. با این حال، به خوبی شناخته شده است که هر چه بیمار مدت بیشتری در درمان بماند، نتیجه بهتری خواهد داشت. به طور کلی، بیماران باید تشویق شوند تا در طول مدت بازداشت خود در درمان نگهدارنده متادون باقی بمانند، و سپس برای ادامه درمان پس از آزادی از بازداشت به آنها کمک شود.
چگونه مدرک mmt بگیریم؟
در جهت دریافت مدرک روانشناسی درمانی نگهداری متادون «mmt» معمولا باید آموزش‌های تخصصی را تکمیل کنید و سپس مهارت خود را در ارائه خدمات روانشناختی در چارچوب برنامه‌هایmmt نشان دهید. در ادامه مراحلی که برای دریافت مدرک در روانشناسی mmt میتوانید بگذرانید را آورده‌ایم.
- آموزش و پرورش
ابتدا باید پیشینه‌ای تحصیلی مرتبط با روانشناسی، مشاوره، مددکار اجتماعی یا یک زمینه مرتبط دیگر به‌دست آورید. برای کار در برنامه‌های mmt اغلب به مدرک لیسانس یا فوق لیسانس روانشناسی یا یک رشته مرتبط نیاز است.
- کسب تجربه
مرحله مهم دیگر شامل به‌دست آوردن تجربه عملی کار با افرادی که تحت درمان نگهداری متادون هستند، می‌شود. این مسئله میتواند شامل کارآموزی، کار داوطلبانه یا استخدام در مراکز درمانی سوء مصرف مواد یا کلینیک‌هایی باشد که خدمات mmt را ارائه میدهند.
- آموزش تخصصی
در ادامه به‌دنیال برنامه‌های آموزشی تخصصی یا کارگاه‌هایی باشید که بر جنبه‌های روانی mmt تمرکز دارند. دوره‌هایی را پیدا کنید که موضوعاتی مانند روانشناسی اعتیاد، تکنیک‌های مشاوره برای اختلالات مصرف مواد و مسائل مربوط به سلامت روان را در زمینه mmt را پوشش میدهند.
- برنامه‌های صدور مدرک و گواهینامه
برنامه‌های صدور مدرک تحقیقاتی آموزش‌هایی را ارائه میدهند که به‌طور خاص برای متخصصانی که در زمینه mmt کار میکنند، طراحی شده است. برخی از سازمان‌ها یا موسسات ممکن است مدرکی در زمینه مشاوره اعتیاد یا درمان سوء مصرف مواد ارائه دهند که شامل تمرکز بر روانشناسی mmt است.
- برآورده کردن الزامات مدرک
در مرحله آخر باید الزامات تعیین شده توسط برنامه صدور گواهینامه را برآورده کنید که معمولا شامل تکمیل دوره‌های خاص، نشان دادن مهارت در ارائه خدمات روانشناختی در برنامه‌های mmt و قبولی در آزمون یا ارزیابی است.
شایان ذکر است که برای حفظ وضعیت مدرک خود بایستی در فعالیت‌های آموزشی و توسعه حرفه‌ای به‌طور مداوم و مستمر شرکت کنید. همچنین در جهت تبادل دانش، به اشتراک گذاشتن تجربیات و مطلع شدن از پیشرفت‌های جدید و فرصت‌های رشد در این زمینه، با سایر متخصصان فعال در زمینه روانشناسی اعتیاد و mmt ارتباط برقرار کرده و شبکه سازی کنید.
ثبت نام دوره در موسسه آموزش عالی آزاد هفتاد با ارائه مدرک معتبر وزرات علوم، تحقیقات و فناوری کشور:
مرکز MMT چیست؟
مرکز درمانی نگهداری متادون «mmt» یک مرکز تخصصی مراقبت‌های بهداشتی است که خدمات جامعی را به افراد وابسته به مواد افیونی همچون هروئین یا داروهای مسکن تجویزی، ارائه می‌دهد. مراکز mmt درمان با کمک دارو را با استفاده از متادون که به کاهش علائم ترک و هوس در افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد افیونی کمک می‌کند، ارائه میدهند.
مراکز mmt معمولا خدماتی که در ادامه آورده‌ایم را ارائه میدهند.
- مدیریت دارو
- ارزیابی و نظارت پزشکی
- مشاوره و رفتار درمانی
- مدیریت پرونده و ارجاعات
- آموزش و پشتیبانی
به‌طور کلی مراکز mmt نقش مهمی در حمایت از افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد افیونی در سفر آنها به سمت بهبودی ایفا میکنند.
جمع بندی
متادون از خانواده مواد مخدر به شمار می‌رود و در اغلب موارد برای درمان اعتیاد به مواد افیونی اعم از هروئین، فنتانیل، اکسی کدون و هیدرومورفون مورد استفاده قرار می‌گیرد. در درمان MMT متادون جایگزین مواد مخدر و افیونی دیگر می‌شود، زیرا می تواند با افزایش سطح تحمل فرد اثرات سایر مواد افیونی را مسدود نماید. این پدیده تحت عنوان تحمل متقابل شناخته می‌شود و بین موادی ایجاد می‌گردد که بر روی یک نوع گیرنده مغز تاثیر برجای می‌گذارد. به طور مثال افرادی که اعتیاد خود را نسبت به مورفین افزایش داده‌اند، نسبت به سایر دارو های آگونیست مواد افیونی نیز اعتیاد دارند.
جالب است بدانید مواد افیونی مورد استفاده در درمان MMT مصنوعی است. این بدان معنا است که در ساخت متادون به جای مشتق ماده افیون از گیاهانی همچون هروئین، از مواد شیمیایی بهره گرفته می‌شود. علاوه بر این، اگر در درمان نگهدارنده MMT از مداخلات درمانی اعم از روان درمانی و روانکاوی اعتیاد بهره گرفته نشود، احتمال شکل گیری آسیب بیشتر در بیمار وجود دارد. به عبارتی روش‌های نگهدارنده با متادون در کوتاه مدت می‌توانند مؤثر واقع گردند.
