مشاوره رابطه در راستای کمک به مدیریت چالش های روابط و بررسی مسائل ارتباط بین فردی مفید عمل می کند. در جلسات مشاوره رابطه تلاش می شود تا عوامل ایجاد کننده چالش هایی نظیر اختلاف، دعوا و خاتمه بخشی به روابط بررسی گردند. ما در این مقاله قصد داریم درباره چیستی، مزایا و نکات ضروری مشاوره رابطه اطلاعاتی را ارائه دهیم.
مشاوره رابطه
از آنجایی که مشاوره رابطه اغلب در موقعیت هایی مطرح می گردد که یک رابطه در معرض پریشانی قرار دارد، ممکن است فرض کنید که مشاوره رابطه تنها برای زوجینی موثر واقع است که مشکلات جدی را تجربه می کنند.
با این وجود مشاوره رابطه در اشکال مختلف در جست و جوی کمک به زوجین و افراد برای حل مسائل در روابط خود است. همچنین در درک هر فرد و نحوه عملکرد افراد کمک شایانی می کند.
عمده تمرکز درمانگران در مشاوره رابطه به عواملی اختصاص دارد که موجب شکل گیری چالش هایی نظیر اختلاف، دعوا و خاتمه بخشی به روابط زوجین می گردد.
در صورتی که افراد در مراحل اولیه یک رابطه قرار دارند، در جست و جوی کسب اطلاعات درباره الگو های روابط عاشقانه هستند و تلاش دارند تا یک فرد مناسب را انتخاب کنند، مشاوره رابطه مناسب می باشد.
به طور معمول، مشاوران و درمانگران رابطه با زوجین به صورت جداگانه و با یکدیگر کار می کنند تا علت دقیق بهره گیری از مشاوره را درک نمایند و اقدام های ضروری برای رضایت شخصی و تداوم رابطه در بلند مدت را ارائه دهند.
از سری فواد مشاوره رابطه می توان به مواد ذیل اشاره کرد:
- بررسی مسائل ارتباط بین فردی
- پیشرفت در مرحله جدیدی از رابطه اعم از ازدواج، زندگی مشترک، ترکیب مالی و اضافه شدن فرزندان
- بررسی مسائل مرتبط با صمیمیت جنسی و عاطفی
- کمک در مدیریت ورابط خانوادگی و دوستانه
- پیمایش پایان یک رابطه
- بررسی رابطه عاطفی و جنسی با افراد در خارج از چارچوب رابطه
- حل مشکلات مربوط به اعتماد به موجب آسیب های گذشته
همچنین بخوانید:”10 راه اساسی برای مقابله با شکست های عاطفی“
چهار نکته برای رهبری جلسات مشاوره رابطه
مهم ترین بخش جلسات مشاوره رابطه به دقایق اول اختصاص دارد. در این دقایق صحنه برای مراجعه کنندگان تنظیم می شود و ساختار جلسات آینده شکل می گیرد.
با وجود اینکه ممکن است مشاوره رابطه شکل متمایزی نسبت به درمان انفرادی سنتی داشته باشد، اهمیت دارد که در جلسات درمانی از ترکیبی از مشاوره سنتی و روش شناسی خاص رابطه بهره گرفته شود.
نکته اول؛ درک دو دیدگاه
احساسات و طرز افکار مراجعه کنندگان می تواند بر رابطه تاثیر بگذارد. حتی اگر زوجین با یکدیگر وارد جلسات مشاوره شوند، ضرورت دارد درمانگر درباره احساسات و طرز تفکر نسبت به مسائل آزار دهنده آگاهی پیدا کند.
پرسشنامه تعارضات زناشویی می تواند به زوجین در نوشتن دیدگاه ها و مشکلاتی که بر رابطه تاثیر می گذارد، کمک شایانی نماید.
یک شروع خوب در شناخت زوجین زمانی شکل می گیرد که آن ها را برای پر کردن فعالیت ها و پرسشنامه ها وادار نمایید. کاربرگ کیفیت رابطه یک فعالیت عالی برای زوجین به شمار می رود که می توانند با یکدیگر یا به صورت جداگانه آن را تکمیل نمایند.
تکمیل پرسشنامه و کاربرگ ها می تواند به زوجین کمک کند تا مسائلی را که در وهله نخست باعث شکل گیری رابطه شده است را به یاد آورند.
نکته دوم؛ آغاز جلسات با تمرین قدردانی
بهتر است در آغاز هر جلسه مشاوره درمانی، از تمرین های قدردانی بهره بگیرید.
به طور مثال از زوجین بخواهید با یکدیگر رو به رو شوند و به طور مستقیم به چشم های یکدیگر نگاه کنند. یک شریک را به عنوان “فرستنده” و یک فرد را به عنوان “گیرنده” طبقه بندی کنید.
توجه داشته باشید که باید در طول تمرین موقعیت شرکا را تغییر دهید.
از فرستنده خواستار بیان یکی از ویژگی های شریک خود شوید. به طور مثال: “من واقعا نگرش مثبت شما را بابت اینکه همیشه جنبه های مثبت موقعیت ها را می سنجید، دوست دارم.”
زین پس گیرنده ملزم است این بیانیه های قدردانی را منعکس نماید. به طور مثال: ” پس شما واقعا به موجب نگرش مثبت از من قدردانی می کنید؟”
سپس از فرستنده بخواهید تا با بهره گیری از ریشه جمله قدردانی را عمیق تر سازد. به طور مثال ” اینکه شما نگرش مثبتی دارید برای من بسیار خاص است زیرا ….”
در نهایت گیرنده علت اهمیت یک ویژگی را توضیح می دهد و فرستنده مجددا بیانیه را منعکس می نماید.
نکته سوم؛ آگاهی از هدف جلسات مشاوره رابطه
برخورداری از یک رابطه آگاهانه مستلزم آن است که هر فرد نقش و روابط خود را در هنگام بروز تعارض تشخیص دهد.
اصلی ترین هدف مشاوره رابطه از کمک به زوجین برای آگاهی بیشتر آن است که به آن ها کمک نمایند که به حرف های یکدیگر گوش دهند و نسبت به تفکرات و احساسات یکدیگر آگاه شوند.
درمانگر از زوجین به طور جداگانه خواستار حدس علت مراجعه شریک رابطه به درمان می شود. شخص دیگر دلایل را منعکس می سازد و علت های بیشتری را اضافه می نمایند. زوجین به نوبت دلایل را بیان می کنند و به هر شخص فرصت داده می شود تا دلایل را تصحیح و تاکید نماید.
آگاهی از هدف شرکت در مشاوره رابطه به زوجین کمک می کند تا درک کنند که هر یک در محیط های خنثی به چه چیزی فکر می کنند. علاوه بر این، فعالیت های آگاهی از هدف درمان به درمانگر به مثابه ی یک نقشه کمک می کند تا در جلسات آینده به بررسی آن ها بپردازد.
نکته چهارم؛ روشن سازی موضع درمانگر
ممکن است زمانی که افراد به زوج درمانی فکر می کنند، درباره هدف جلسه و دیدگاه درمانگر نتیجه گیری نماید.
اهمیت دارد به این نکته توجه شود که درمانگر برای انجام کار به عنوان داور و تشخیص رفتار های درست و غلط حضور ندارد.
جلسات باید به گونه ای طراحی شوند که به زوجین کمک کند تا درباره ی اشکال مختلف ارتباط آگاهی پیدا کنند و در آن با یکدیگر همکاری و درک متقابل داشته باشند.
روانشناسی در بطن مشاوره رابطه
مشاوره رابطه را می توان با نظریه های مختلف روانشناسی چارچوب بندی نمود. یکی از نظریه هایی که تحقیقات گسترده ای را درباره رابطه درمانی به عمل درآورده است، نظریه دلبستگی می باشد.
نظریه دلبستگی مبتنی بر آن ایده است که توانایی فرد برای شکل گیری و حفظ روابط نزدیک در سال های نخست زندگی تعیین می شود. دلبستگی ایمن از طریق تامین مستمر نیاز های جسمانی و عاطفی کودک شکل می گیرد. اما دلبستگی ناایمن از طریق فقدان حمایت عاطفی و فیزیکی مداوم تسهیل می گردد.
دلبستگی ناایمن منجر می شود که کودک مدل کاری منفی خود را درونی سازد و خود را به عنوان یک فرد غیر قابل دوست داشتن، غیر قابل اعتماد و خطرناک نشان دهد.
اضطراب مرتبط به دلبستگی با حساسیت و نگرانی فردی درباره رها شدن مشخص می گردد. این در حالی است که اجتناب در رابطه با دلبستگی با ناراحتی و بیزاری از صمیمیت برجسته می شود.
بدین ترتیب دلبستگی اولیه می تواند یک عامل پیش بینی کننده قوی در تعیین روابط عاشقانه آینده باشد.
همچنین درمان رابطه ایماگو قادر است بینش دقیق تری درباره نحوه تاثیربخشی تجربیات اولیه دوران کودکی بر روابط عاشقانه ارائه دهد.
بررسی ایماگو درمانی رابطه
درمان رابطه ای ایماگو به وسیله ی دو روانشناس به نام های هارویل هندریکس و هلن لاکلی توسعه یافته است. این نوع درمان شکلی از مشاوره و مربیگری زوجین است که با هدف کاهش تعارضات با کمک به زوجین در یادگیری برقراری ارتباط شکل می گیرد.
هدف اولیه در رابطه درمانی ایماگو رفع سوء تفاهم، کاهش تعارضات و کشف مجدد راه های ارتباطی برای شکل گیری زمینه مشترک است.
درمان رابطه ایماگو به ایجاد همدلی بین شرکا تمرکز دارد.
در خصوص موفقیت در روابط عاشقانه ایجاد همدلی اهمیت دارد، زیرا درک دیدگاه های شریک زندگی می تواند در برقراری ارتباط درباره اهداف متقابل و فردی مفید واقع گردد.
کمک به مراجعه کنندگان برای درک احساسات و دیدگاه های شریک عاطفی به آن ها در شکل گیری ارتباط موثر کمک شایانی می کند.
مشاوره درمانی برای مجردین
اگر چه مشاوره رابطه عمدتا به عنوان نوعی مشاوره برای کمک به زوجین در راستای حل مشکلات روابط کاربرد دارد، اما می تواند برای افراد مجرد که به دنبال درمان رابطه هستند، موثر باشد.
ممکن است هدف مجرد هایی که به دنبال رابطه درمانی هستند، تغییر رویکرد خود در رابطه با دوست یابی باشد.
همچنین مشاوره رابطه برای مجردین می تواند الگو هایی را که مراجع در هنگام انتخاب شرکای عاطفی دارند، بررسی کند و به این موضوع تمرکز کند که چرا آن ها افراد با تیپ های شخصیتی خاص را انتخاب می نمایند.
متداول ترین سئوالات مشاوره درمانی برای مجردین به شرح ذیل است:
- آیا واقعا می خواهید یک رابطه موفق داشته باشید؟
- آیا با افراد دارای تیپ های شخصیتی مشابه آشنا می شوید؟
- آیا سابقه روابط گذشته شما بر آینده تان تاثیر گذاشته است؟
- آیا مانعی وجود دارد که شما را از ورود به یک رابطه جدید باز دارد؟
- در زمان پیشنهاد به یک شریک بالقوه چه احساسی دارید؟
- آیا احساس می کنید در وضعیت مجرد بودن مشکل ذاتی وجود دارد؟
ایده هایی برای کمک به مراجعه کنندگان پس از جدایی در رابطه
زمانی که یک رابطه پایان می پذیرد، بخش هایی از مغز که مسئول رسیدگی به درد های فیزیکی و ناراحتی های بدن هستند اعم از قشر منزوی و قشر کمربندی قدامی فعال می شوند.
همچنین سیستم هایی نظیر هسته اکومبنس و قشر پیش پیشانی فعال می گردند که متعلق به سیستم دوپامین می باشند و با اعتیاد در ارتباط هستند.
بدن انسان پس از جدایی از یک رابطه سمی روند حرکت را به غلبه بر اعتیاد به یک ماده شبیه سازی می کند که باعث دشوار شدن روند ترک می گردد.
در ادامه به بیان استراتژی هایی می پردازیم که به مراجع در راستای رهایی از درد اتمام رابطه کمک می کند.
مراقبه ذهن آگاهی
مدیتیشن یک ابزار قدرتمند برای کاهش استرس و اضطراب است که آگاهی فرد را از لحظه حال افزایش می دهد. بهتر است مراجع را برای انجام روزانه مدتیتیشن به مدت 5 الی 10 دقیقه تشویق کنید.
ایجاد تغییرات کوچک در محیط خانه
بهترین زمان برای ایجاد تغییرات، دوره ای است که مراجعه کننده از یک رابطه سمی رهایی یافته است. ممکن است در محیط خانه مراجع زیر آلات، وسایل منزل و لباس هایی وجود داشته باشد که یادآورد شریک سابق باشد.
ایجاد تغییرات کوچک در محیط خانه به مراجعه کنندگان کمک می کند تا میزان تجدید و یادآوری خاطرات را محدود کنند.
بیشتر بخوانید:
علل مهم طلاق عاطفی و راه های پیشگیری از آن
انجام فعالیت های جدید
یکی از استراتژی هایی که کمک شایانی به بهبود مراجع پس از اتمام رابطه می کند، انجام فعالیت های جدید است. این راهبرد به مراجعه کنندگان کمک می کند تا ایده و علایق فردی را توسعه دهند یا به اصطلاح به توسعه فردی کمک کنند. برای انجام فعالیت های لذت بخش برنامه ریزی نمایند و از حفظ یک برنامه متعادل اطمینان حاصل کنند.
امیدواریم از خواندن مقاله ” مشاوره رابطه چیست؟” لذت برده باشید.
دوره های روانشناسی مرتبط موسسه آزاد عالی هفتاد:
- دوره اصول و فنون مشاوره در اتاق درمان
- دوره تربیت درمانگر زوج درمانی گاتمن GTC
- دوره تربیت درمانگر مداخلات درمانی در خشونت همسران
- دوره سوپرویژن مشاوره روانشناسی پیش از ازدواج
- دوره غنی سازی روابط زوجین
- دوره مداخلات در خیانت‌های زناشویی
- دوره زوج درمانی هیجان مدار – EFCT
- دوره آموزش الگوی رابطه زوجی براساس نیمرخ روانی MMPI
- دوره طلاق درمانی (مداخلات مربوط به قبل و بعد طلاق)
- دوره خانواده درمانی
