یکی از تکنیک های روان درمانی در روانشناسی، گوش دادن فعال است. در تکنیک گوش دادن فعال روانشناس به صحبت های مراجعه کننده گوش می دهد و احساسات و محتوای پیام گوینده را به طور کامل درک می کند. با بهره گیری از تکنیک گوش دادن فعال در روانشناسی می توان احساس ارزشمندی را به گوینده القا کرد. ما در این مقاله قصد داریم درباره ی هنر گوش دادن فعال در روانشناسی و روش های مبدل شدن به یک شنونده فعال اطلاعاتی را ارائه دهیم.
هنر گوش دادن فعال در روانشناسی
گوش دادن فعال یک تکنیک در روان درمانی است که در آن درمانگر با دقت به صحبت های مراجعه کننده گوش می دهد. سپس در صورت لزوم سئوال هایی را مطرح می کند تا به طور کامل احساسات و محتوای پیام را درک کند.
گوش سپردن یک فعالیت فراتر از شنیدن است. از منظر وست و ترنر گوش سپردن پردازش آگاهانه محرک های شنیداری است که از طریق گوش دادن درک شده اند.
به جرئت می توان گفت گوش دادن یک فرایند فعال است که در آن میان منفعل بودن و فعالیت بیش از حد یک تعادل برقرار است.
به طور کلی شواهد تجربی درباره گوش دادن فعال، تاکیدی وآگاهانه بسیار محدود هستند. درمانگران گوش دادن فعال را تلاش برای نشان دادن بی قید و شرط و بازتاب بی طرفانه قلمداد می کنند.
حروف اختصاری AEL نشان از عبارت “Active-Empathetic Listening” دارد که بیانگر گوش دادن فعال همدلانه است. AEL به صراحت می تواند وارد حوزه روان درمانی گردد. در حوزه روان درمانی درمانگر ملزم است تا پیام مراجعه کننده و زمینه او را بدو تمرکز به تجربیات و احساسات خود درک نمایند.
در یک زمینه بین فردی، گوش دادن فعال با هدف به حداقل رساندن تاثیر سوگیری های انسان و تمرین صبر آگاهانه شکل می گیرد.
زمانی که گوش دادن فعال را تمرین می کنید، به گوینده احساس ارزشمندی و شنیده شدن را القا می نمایید. این امر یک پایه محکم برای مکالمات موفق در محیط کار، منزل و اجتماع است.
بیشتر بخوانید:
نقش گوش دادن فعال در افزایش رفاه
یکی از نیاز های اساسی انسان در زمان تولد و بزرگسالی، نیاز به ارتباط و تعلق است. انسان به عنوان یک موجود اجتماعی تکامل یافته است که برای استراتژی و بقا مستلزم ارتباط با دیگران است.
تحقیقات بیانگر آن هستند که انسان با تلقید کلمات و حرکات از دیگران سعی دارد نشان دهد که مشابه اطرافیان خود عمل می کند.
علاوه بر این، تحقیقات روانشناسی مثبت نشان می دهد که چگونه تعاملات اجتماعی خوشایند منجر به افزایش رفاه شخصی می شوند و رضایت زندگی را ارتقا می دهند.
ساده ترین راه برای افزایش رفاه زندگی، گوش دادن فعال است. به استناد از برخی روایات روابط اجتماعی یکی از 10 فعالیت کلیدی افزایش دهنده شادی هستند.
گذراندن اوقات فراغت با دوستان زمینه ساز شکل گیری احساسات مثبت است که یک جزء کلیدی برای شادی به شمار می رود. اگر روابط اجتماعی برای یک زندگی شاد ضروری است و یک عنصر حیاتی از تعامل اجتماعی گفت و گو محسوب می شود. بدین ترتیب مهارت گوش دادن فعال اهمیت بسزایی داد.
به مجموعه مهارت هایی که می توانید برای افزایش رفاه خود تمرین کنید، گوش دادن فعال اطلاق می شود.
همچنین بخوانید:
روانشناسی بالینی چست ؟ کاربردهای روانشناسی بالینی
متداول ترین اشتباهات شنیداری
ممکن است باور داشته باشید که شنونده خوبی هستید. اما در موقعیتی که شخصی در حال صحبت است و شما به خیال پردازی یا فکر کردن درباره یک مسئله خاص می پردازید، دچار اشتباهات شنیداری شده اید.
متداول ترین اشتباهات شنیداری شامل فکر کردن درباره ی صحبت های آینده، قضاوت درباره ی سخنان اطرافیان و گوش دادن با یک نتیجه خاص در ذهن می شوند. این اشتباهات نشانه هایی هستند که نشان می دهند شما بدون گوش دادن فعال نمی توانید افکار واقعی و احساسات فرد سخنگو را کشف کنید.
روش های مبدل شدن به یک شنونده فعال و همدل
دخالت غیر کلامی
در طول گوش دادن می توانید از دخالت های غیر کلامی بهره بگیرید. در واقع انسان حتی با گوش دادن می تواند به صورت غیر کلامی به برقراری ارتباط بپردازد.
برای دخالت غیر کلامی می توانید صدا هایی را تولید کنید که نشان دهنده توجه است. همچنین می توانید توجه خود را به صورت هوشیارانه کنترل کنید و با تکان دادن سر و بالا بردن ابرو ها توجه خود را بروز دهید.
توجه داشته باشید که برقراری ارتباط چشمی نیز در ابراز توجه به گوینده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
از توجه به افکار خود اجتناب کنید و به گوینده توجه نمایید.
یکی از راهکار های موثر برای تبدیل شدن به یک شنونده فعال، توجه به گوینده است. در واقع باید تمام حواس خود را به فرد سخنران اختصاص دهید.
ذهن آگاهی در معنای حضور در لحظه و توجه به رویداد های حال کاربرد است. در مکالمه ذهن آگاهی به معنای مشاهده گوینده در حالت اشتراک گذاری داستان است.
ضرورت دارد برای کسب مهارت گوش دادن فعال نسبت به تغییرات ظریف در صدا گوینده، نحوه تقلید آن ها از شما، احساسات و کلماتی که مورد استفاده قرار می دهد، آگاهی داشته باشید. همچنین سعی کنید فرایند فکری شریک گفت و گوی خود را به طور مناسب درک نمایید.
بیشتر بخوانید: مزایای ذهن آگاهی
تمرین عدم قضاوت گوینده
آگاه بودن به معنای تمرین عدم قضاوت است. سعی کنید در گفت و گو ها درباره ی مبحث موافقت و مخالفت نکنید و از ارزیابی اظهارات پرهیز نمایید.
توجه داشته باشید که ارائه حضور فعال بیشتر از پاسخ دادن به سئوالات عمیق اهمیت دارد. یک شنونده فعال می تواند پیام را بدون نیاز به قضاوت و پاسخ با تعصب خود به سادگی دریافت کند.
برای ایجاد یک گفت و گوی بالقوه سکوت کنید
ممکن است تمایل داشته باشید که لحظات سکوت را با سخن گفتن پر کنید. سکوت انواع مختلفی دارد. احترام گذاشتن به لحظات آرام می تواند یک ابزار قدرتمند برای یک گفت و گوی عمیق باشد. این نوع سکوت برای گوینده و شنونده فرصتی را برای بازتاب ایجاد می کند.
جالب است بدانید که اغلب افراد برای پر کردن لحظات سکوت درست قبل از اینکه فکر موفقیت آمیزی برای اشتراک گذاری داشته باشند، علاقه مند به سخن گفتن هستند.
استفاده از نقل قول
یکی از ابزار های ارتباطی قدرتمند، نقل قول است. در واقع آغاز جمله با کلماتی نظیر ” پس شما در حال انجام یک پروژه هستید.” راه کار مفیدی برای نشان دادن آن است که مکالمه را دنبال کرده اید.
علاوه بر این می توانید با طرح سئوال هایی از گوینده به تفسیر موضوعات بپردازید. به طور مثال می توانید بگویید: ” پس از آن اتفاق ناگوار چه تصمیمی برای زندگی ات اتخاذ کردی؟”
طرح سؤال
استفاده از سؤال یک ابزار قدرتمند برای عمیق سازی گفت و گو و کشف استدلال های پنهان است. بهتر است از طرح سئوالات با پاسخ ” بله یا خیر” خودداری کنید. این قبیل سئوالات اغلب پاسخ های محدود را تولید می کنند.
در مقابل درباره ی شخص سئوالات باز بپرسید تا نشان دهید که برای آگاهی از احساسات فرد اشتیاق دارید.
به طور مثال زمانی که شخصی به موجب از دست دادن یک حیوان خانگی آزرده است، از طرح سئوال درباره اینکه آخرین بار چه زمانی او را دیده است، پرهیز کنید.
در مقابل از فرد یک سئوال درباره آینده بپرسید تا به او نشان دهید که به تجربیات آن ها اهمیت می دهید.
همچنین می توانید توجه خود را با بهره گیری از جملاتی نظیر ” می توانم تصور کنم که جقدر غمگین هستی!” نشان دهید.
بیشتر بخوانید:
