استرس و اضطراب به‌عنوان پدیده طبیعی اجتناب‌ناپذیر در زندگی تمامی انسان‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. این حس ناخوشایند به‌طور معمول از انتظارات بالای افراد، فشارها، رویدادهای ناگوار، تغییرات ناگهانی و مهم در زندگی؛ مسائل مالی و… ایجاد می‌شود. استرس در زندگی تمامی انسان‌ها وجود دارد؛ ولی زمانی‌که علائم استرس افزایش چشمگیری داشته باشد، سلامتی افراد و کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نیاز به درمان استرس نیز احساس می‌شود.
متخصصان رشته روانشناسی روش‌های مختلفی را برای درمان استرس معرفی کرده‌اند. تکنیک‌های تنفسی، ورزش، یوگا، مدیتیشن و… از جمله روش‌های کسب آرامش و تکنیک تمرکز محسوب می‌شوند که نیاز به قرص استرس را نیز از بین می‌برد. مشاوره‌های روانشناختی و روش‌های درمانی مبتنی بر شناخت نیز روش‌های موثر برای بهبود و کاهش استرس به‌شمار می‌روند که در این مقاله به آن‌ها پرداخته شده است. در این مقاله قصد داریم در مورد اضطراب، راهکارها و درمان استرس صحبت کنیم. اگر شما نیز تمایل دارید تا با این پدیده ناخوشایند برای همیشه خداحافظی کنید تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
استرس چیست و از کجا نشات می‌گیرد؟
استرس و اضطراب به‌عنوان یک پدیده فیزیولوژیک طبیعی به شرایط و موقعیت‌هایی اطلاق خواهد شد که فشار، تنش یا تهدید برای افراد ایجاد می‌شود. استرس و اضطراب به‌صورت ناخودآگاه در بدن افراد شکل می‌گیرد. این پدیده ناخودآگاه به‌منظور تطبیق و ایجاد تعادل با محیط اطراف در بدن رخ می‌دهد.
استرس از منابع مختلفی شکل می‌گیرد که ازجمله این منابع می‌توان به فشار کاری بالا، رویدادهای ناگوار خانوادگی، تغییرات در زندگی، مشکلات در روابط، مشکلات مالی و… اشاره کرد. حتی برخی افراد با داشتن انتظار بالا از خود و دیگران به این استرس و اضطراب دامن می‌زنند. هر کدام از این عوامل می‌توانند سبب ایجاد استرس شوند و افراد در مواجهه با آن‌ها واکنش‌های متفاوتی را بروز دهند.
واکنش افراد نسبت به عوامل استرس و اضطراب تاثیرات متفاوتی روی سلامت و کیفیت زندگی وی خواهد داشت. استرس از نظر روانشناختی و فیزیولوژیکی اثرات مختلفی روی افراد دارد. افزایش ضربان قلب، مشکل در خوابیدن، تنش عضلانی، آسیب به سیستم ایمنی بدن، افزایش فشار خون و… از جمله این اثرات منفی به‌شمار می‌روند. به‌همین دلیل مدیریت اضطراب و درمان استرس اهمیت بالایی در حفظ سلامت جسم و روان افراد دارد.
استرس و اضطراب چه علائمی دارد؟
استرس و اضطراب با علائم فیزیکی، روانی و رفتاری خود را نشان می‌دهند. در ادامه به این علائم اشاره شده است. علائم فیزیکی استرس عبارت هستند از:
- لرزش بدن
- تعریق بالا
- سردرد و گیجی
- افزایش ضربان قلب
- افزایش یا کاهش وزن
- درد و فشار در قفسه سینه
- تنفس نامنظم، سریع یا مشکلات تنفسی
- مشکلات گوارشی مثل درد معده، سوزش معده و…
علائم روانی استرس و اضطراب شامل موارد ذیل خواهد شد:
- افسردگی
- نگرانی مداوم
- عصبانیت شدید
- احساس ناامنی یا ترس بدون دلیل
- عدم تمرکز و دشواری در تصمیم‌گیری
- خستگی، خواب‌آلودگی یا اختلال در خواب
علائم استرس که ممکن است در رفتار افراد رخ بدهند، عبارت هستند از:
- انزوای اجتماعی
- تغییر در الگوی تغذیه و خواب
- افزایش مصرف مواد مخدر یا الکل
- عدم صبوری و عصبانیت در برخورد با دیگران
- اجتناب از مواجهه با موقعیت‌هایی که موجب استرس می‌شوند.
6 دلیل اصلی استرس بی دلیل
استرس و اضطراب بی‌دلیل نشانه‌ای از وضعیتی است که فرد احساس می‌کند حادثه‌ای در حال وقوع است، بدون اینکه عاملی خاص برای وقوع آن وجود داشته باشد. بازی کردن با موها، جویدن ناخن، ضربات مکرر با پا، حواس‌پرتی و… از نشانه‌های استرس بی‌دلیل هستند. در ادامه برخی از این دلایل را با یکدیگر مرور خواهیم کرد.
1. زیر پا گذاشتن قوانین شخصی
تمامی افراد برای کارهای خود دارای استاندارد و قوانینی خاص هستند. زیر پا گذاشتن هر کدام از این قوانین می‌تواند دلیل استرس و اضطراب بی‌دلیل باشد.
2. نرفتن به‌دنبال آرزو و رویای شخصی
تمامی افراد رویاهایی را در ذهن خود می‌پرورانند و برای آن تلاش می‌کنند. درصورتی‌که افراد به‌دلیل مشغله کاری و ذهنی بالا یا مناسب نبودن شرایط به دنبال رویاها و آرزوهای شخصی نروند، استرس و اضطراب بی‌دلیل به‌سراغ آن‌ها خواهد آمد. این آرزوها می‌توان در زمینه زندگی شخصی، شغلی یا حرفه مورد علاقه باشد.
3. به‌تعویق انداختن امور
انجام ندادن کارهایی که در لیست امور هستند یکی از دلایل استرس و اضطراب بی‌دلیل افراد محسوب می‌شوند. کارهایی که برای انجام به‌تعویق می‌افتند و به زمان دیگری موکول می‌شوند، انرژی افراد را سلب می‌کنند و ذهن آن‌ها را مشغول خواهد ساخت.
4. نیمه‌تمام گذاشتن کارها
بسیاری از افراد کارهای خود را به‌صورت نیمه‌تمام رها می‌کنند. این افراد بیش از سایرین به علائم استرس بی‌دلیل دچار می‌شوند. تکمیل نشدن کارها نمی‌تواند به تحقق افراد کمک کند. به‌همین دلیل اتمام امور حتی از راه‌های آسان‌تر نیز یکی از روش‌های رفع استرس بی‌دلیل است.
5. تلاش بیهوده برای تبدیل شدن به فردی مغایر با خودتان
همواره افراد تمایل دارند تا به فرد بهتری در زندگی تبدیل شوند. این موضوع تا جایی مشکلی را ایجاد نخواهد کرد که این فرد دور از انتظار نبوده و مغایرت‌های زیادی با خود واقعی فرد نداشته باشد. تبدیل شدن یا وانمود کردن به فردی مغایر با خودتان روند خسته‌کننده‌ای را پیش روی شما قرار می‌دهد. همین موضوع می‌تواند یکی از دلایل استرس و اضطراب بی‌دلیل تلقی شود.
6. عدم ارتباط قوی
نداشتن روابط قوی و قدرتمند می‌تواند به علائم استرس بی‌دلیل دامن بزند. یکی از نشانه‌های استرس بی‌دلیل نداشتن ارتباط قوی و موثر با خانواده، اطرافیان، دوستان و… است.
آیا استرس و اضطراب باعث بیماری می‌شود؟
استرس و اضطراب عوارض بدی را برای بدن افراد به‌دنبال خواهد داشت. بروز بیماری‌های روانی و فیزیکی مانند بیماری‌های قلبی، گوارشی، ایمنی و… از جمله عوارض استرس به‌شمار می‌روند. به‌همین دلیل مدیریت استرس اهمیت بالایی در حفظ سلامتی افراد دارد.
استرس می‌تواند سبب افزایش فشار خون شده یا به نامنظم شدن ضربان قلب منجر شود. فشار خون بالا، آریتمی قلب و… از جمله عوارض استرس و اضطراب محسوب می‌شوند. علاوه‌براین استرس می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های گوارشی را افزایش دهد. افزایش میزان اسید معده،زخم معده، سندروم روده تحریک‌پذیر و دیگر مشکلات گوارشی از عوارض استرس و اضطراب به‌شمار می‌روند.
اختلالات روانی همانند افسردگی، اختلال در خواب و … نیز از دیگر عوارض استرس محسوب می‌شوند. استرس و اضطراب سیستم ایمنی بدن افراد را تضعیف می‌کند. بیماری‌های ایمنی و شدت یافتن بیماری‌های التهابی و ویروسی از دیگر دلایلی است که نشان می‌دهد، استرس می‌تواند باعث بروز بیماری شود.
درمان استرس و اضطراب (کوتاه مدت و بلند مدت)
درمان استرس و اضطراب می‌تواند به‌صورت کوتاه مدت و بلند مدت انجام شود. در ادامه به برخی از روش‌های درمان استرس اشاره شده است.
مدیریت استرس
استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس و اضطراب مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی عمیق و تکنیک‌های آرامش مثل تمرکز روی نقاط مثبت و منفی می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
شرکت در دوره مدیریت اضطراب و استرس نیز کمک بزرگی برای درمان کوتاه مدت و بلند مدت استرس محسوب می‌شود. در این دوره آموزشی بی‌نظیر با موقعیت‌هایی که دچار اضطراب می‌شوید، آشنا خواهید شد. آشنایی با تله‌های اضطرابی که فرد را درگیر می‌کند، می‌تواند روند درمان را تسریع ببخشد که در دوره مدیریت اضطراب و استرس به این موضوع به‌طور کامل پرداخته می‌شود. شناخت نقش کودکی در اضطراب بزرگسالی، راهکارهای عملی برای کاهش و مدیریت اضطراب و… نیز از دیگر عناوینی است که در این دوره طلایی آموزش داده خواهد شد.
تغییر سبک زندگی
اصلاح عادت‌های زندگی مثل تغییر در روند خوابیدن، تغذیه و عملکرد روزانه می‌تواند به درمان استرس و اضطراب کمک کند. تغذیه مناسب و ورزش منظم در کنار خواب مناسب و کافی می‌تواند روند درمان را تسریع دهد.
مشاوره روانشناختی
مشاوره با روانشناس و روانپزشک می‌تواند در شناسایی علت استرس و اضطراب موثر واقع شود. مشاوره با افراد متخصص می‌تواند در یادگیری معارت‌های مدیریت استرس کمک‌کننده باشد.
تغییرات محیط زندگی یا شغلی
بیشتر تنش‌های روزانه به‌دلیل فشار ناشی از محیط کار یا زندگی ناسالم خواهد بود. به‌همین دلیل درمان استرس با تغییر در محیط زندگی و شغل پدید می‌آید و می‌تواند به کاهش استرس کمک شایانی کند.
پشتیبانی اجتماعی
شرکت در گروه‌های حمایتی، پشتیبانی اجتماعی و حمایت از دوستان، افراد خانواده و… می‌تواند به مدیریت استرس و کاهش اضطراب آن‌ها کمک چشمگیری کند و یکی از روش‌های درمان استرس محسوب شود.
استفاده از داروها
در برخی موارد که پزشک استرس و اضطراب شدید‌تری در افراد مشاهده کند، می‌تواند به تجویز قرص استرس برای درمان آن بپردازد. استفاده از داروها در کنار روان‌درمانی توصیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی mbsr
آیا استفاده از قرص‌های استرس، عوارض و اعتیاد دارد؟
قرص‌های ضد استرس و اضطراب می‌تواند به مشکلاتی مانند اعتیاد و عوارض جانبی منجر شود. این عوارض که شامل خواب‌آلودگی، خواب‌های ناهنجار، اختلال گوارشی، سرگیجه، کاهش تمرکز و حافظه و… است باید تحت کنترل قرار بگیرند. استفاده بلندمدت از داروهای ضداضطراب می‌تواند سبب وابستگی و اعتیاد به آن‌ها شود. به‌همین دلیل همواره توصیه شده است تا برای درمان استرس و مصرف داروهای مربوط به آن تحت نظر پزشک اقدام شود. بهتر است برای درمان کامل اضطراب به‌جای قرص استرس از روش‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات فیزیکی و… استفاده شود.
دوره های روانشناسی مرتبط موسسه آموزش عالی هفتاد:
کلام آخر
استرس و اضطراب به‌عنوان واکنش طبیعی بدن نسبت به شرایط زندگی استرس‌زا نیازمند مدیریت و کنترل خواهد بود. برای درمان استرس روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که ازجمله آن‌ها می‌توان به تغییر سبک زندگی، ورزش، تغذیه مناسب، مدیتیشن، یوگا، خواب کافی، مراجعه به مشاور و درمانگر، شرکت در دوره مدیریت اضطراب و استرس اشاره کرد. این موارد می‌توانند به کاهش استرس و فشارهای روحی کمک کند.
استرس و اضطراب درصورت درمان نشدن می‌تواند به بیماری‌های قلبی، گوارش، روانی و ایمنی منتهی شود. به‌همین دلیل باید از روش‌های مختلف به درمان آن پرداخت. ورزش به تنظیم سطح هورمون‌های استرس می‌انجامد و می‌تواند سبب افزایش سطح رفاه و آرامش شود. روش‌های رفتار درمانی و مشاوره روانشناختی نیز به فهم بهتر و مدیریت ایده‌آل تنش‌های روزمره کمک می‌کند و بهبود کیفیت زندگی منجر می‌شود. قرص استرس نیز تنها در صورت تجویز پزشک باید مورد استفاده قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید:
